2008 — 2013 թթ. Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի արշավախումբը (արշավախմբի պետ՝ Ա. Նալբանդյան) պեղումներ իրականացրեց ՀՀ Լոռու մարզի Շիրակամուտ գյուղի Չիչխանավանքի տարածքում, որի արդյունքում բացվեցին 6֊7-րդ դդ. եկեղեցու հիմքերն ու գետնախարիսխը, մեծ թվով տապանաքարեր և հնագիտական արժեքներով հարուստ մշակութային շերտեր։Պեղումներն իրականացվեցին «Երկիր և մշակույթ» համազգային կազմակերպության նախաձեռնությամբ, որի գլխավոր նպատակը եկեղեցու ամբողջական վերականգնումն էր։Կարևոր էր կոթողների և ճարտարապետական մանրամասների, արձանագրությունների հայտնաբերումը:Պեղումների ընթացքում հայտնաբերված մեծաքանակ հնագիտական նյութը` խեցեղեն, որոնցից ուշագրավ են ձիթաճրագները, մետաղյա զարդեր, ուլունքներ, նետասլաք, մետաղադրամ և այլն, ուսումնասիրվեցին և վերականգնվեցին գիտահետազոտական մեր կենտրոնի հնագիտական իրերի վերականգնման բաժնում և այժմ գտնվում են Լոռի֊Փամբակի երկրագիտական թանգարանում։ Մանրամասները՝ տեսանյութում։

2021 թ. աշնան վերջին Երևան քաղաքի Կենտրոն համայնքի վարչական տարածքում գտնվող «Մանկական այգում» իրականացվող շինարարական աշխատանքների ժամանակ բացվել են աղյուսաշեն կառույցների հետքեր, կենցաղային և շինարարական խեցեղենի բեկորներ։2021 թ. դեկտեմբեր ամսին ԿԳՄՍ նախարարության հանձնարարականով Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի արշավախումբը (արշավախմբի ղեկավար՝ Մերի Սաֆարյան) փրկարարական-հետազոտական պեղումներ իրականացրեց Երևանի մանկական այգու տարածքում: Նախկինում հին Երևանի այս հատվածում գտնվել է քաղաքի կենտրոնական՝ «Ղանթարի» շուկան՝ իրեն հարակից խանութներով ու շինություններով։ Հնագիտական հարուստ նյութի մեջ ուրույն տեղ են գրավում ծխամորճները (վերականգնող՝ Ս. Խալիկյան, գրչանկարիչ՝ Թ. Հմայակյան)։Կարմրադարչնագույն, փայլեցրած մակերեսով ծխամորճներից մեկի փողին կա արաբատառ դաջվածք։ Ըստ արաբագետ Տիգրան Միքայելյանի՝ դաջված է պարսկերեն առոգանությամբ «Ռազի» կամ արաբերեն առոգանությամբ…

    ԱՄՆ դեսպանի մշակութային արժեքների պահպանության հիմնադրամը ՀՀ-ում երկար տարիներ իրականացրել և իրականացնում է տարբեր տեսակի ծրագրեր, այդ թվում նաև հուշարձանների վերականգնման նախագծեր, հուշարձանների պահպանության տարատեսակ միջոցառումներ։ Դրանցից են Մեղրիում, Սանահինում, Դաշտադեմի ամրոցում իրականացված աշխատանքները։ Նկատի ունենալով հիմնադրամի կողմից տրվող դրամաշնորհի հնարավորությունը` Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնը համապատասխան մրցութային հայտով դիմեց հիմնադրամին` նպատակ ունենալով իրականացնել Երերույքի տաճարի ամրակայման և մասնակի վերականգնման առաջին փուլի համար անհրաժեշտ աշխատանքները։   Տեսանյութում ներկայացված են 2024 թ. իրականացված աշխատանքները։ https://www.youtube.com/watch?v=Wnfca2zuIPM&ab_channel=%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%B4%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%AA%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D4%B3%D5%80%D4%BF

Ս.թ. փետրվարի 17-21-ը տեղի ունեցան հայ-ֆրանսիական գիտագործնական հերթական դասընթացները լուսանկարչական հավաքածուների պահպանման վերաբերյալ։Դասընթացները վարում էին՝ Կոնստանս Դյուբալը (Ֆրանսիայի ազգային ժառանգության ինստիտուտ), Ֆրանսուա Պլուան (Ֆրանսիայի ազգային ժառանգության ինստիտուտ), վերապատրաստող-վերականգնողներ լուսանկարչական գծով, Նինա Մուրաշը (վերականգնող):Դասընթացների վայրը՝ Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն և Հայաստանի ազգային պատկերասրահ։Մասնակիցները 15-ն էին. ֆոնդապահներ, վերականգնողներ, կոնսերվատրներ Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնից, Հայաստանի պատմության թանգարանից, Հայաստանի Ազգային պատկերասրահից, Մաշտոցի անվան մատենադարանից, Սարդարապատի թանգարանից, Կոմիտասի անվան թանգարան-ինստիտուտից, և այլն։Դասընթացների նպատակն էր.. ձեռք բերել հիմնարար գիտելիքներ, որոնք թույլ կտան կիրառել պահպանման միջոցները հայ ժառանգության լուսանկարչական հավաքածուների կապակցությամբ,. յուրացնել լուսանկարների հիմնական տիպաբանությունը՝ հասկանալ լուսանկարչական տեխնիկայի պատմական զարգացումը,. կարողանալ նույնականացնել հին և ժամանակակից լուսանկարչական նյութերը…